علت روماتيسم قلبي
افراد مختلف تعاريف گوناگوني از روماتيسم قلبي دارند. به طوري كه شنيدن واژه روماتيسم به طور ناخودآگاه معادل مشكلات روماتيسمي در مفاصل و استخوانها براي افراد تفسير ميشود. اما اين نوع روماتيسم مشكلي است كه در دريچههاي قلب ايجاد ميشود. در هر سني ممكن است فرد دچار روماتيسم قلب شود. به عبارتي اين عارضه حتي ممكن است گريبانگير كودكان شود.
روماتيسم قلبي چيست
روماتيسم قلبي بيماري است كه در آن دريچههاي قلب به طور دائم در اثر تب روماتيسمي آسيب ديده اند. آسيب دريچه قلب ممكن است اندكي پس از عفونت استرپتوكوكي درمان نشده يا تحت درمان، نظير گلوي استرپ يا تب سرخچه شروع شود. در اين شرايط پاسخ سيستم ايمني باعث ايجاد التهاب در بدن ميشود، موضوعي كه ميتواند باعث آسيب ادامه دار دريچه قلب شود.
علت روماتيسم قلبي
بيماري روماتيسم قلبي در اثر تب روماتيسمي ايجاد ميشود، تب روماتيسمي يك بيماري التهابي است كه ميتواند بسياري از بافتهاي همبند، به ويژه در قلب، مفاصل، پوست يا مغز را تحت تأثير قرار دهد. با گذشت زمان دريچههاي قلب ميتوانند ملتهب شوند و دچار زخم شوند. موضوعي كه ميتواند منجر به نشتي يا تنگي دريچه قلب شود و عملكرد طبيعي قلب را دشوارتر كند. ايجاد اين بيماري ممكن است سالها طول بكشد و ميتواند منجر به نارسايي قلبي شود.
تب روماتيسمي در هر سني ممكن است اتفاق بيافتد، اما به طور معمول در كودكان و در سنين ۵ تا ۱۵ سال مشاهده ميشود. اين بيماري در كشورهاي توسعه يافته نظير ايالات متحده نادر است.
چه كسي در معرض بيماري روماتيسم قلبي است؟
عفونتهاي استرپ بدون معالجه يا تحت درمان باعث افزايش خطر ابتلا به بيماري روماتيسم قلب ميشوند. كودكاني كه به عفونتهاي استرپ مكرر گلو مبتلا ميشوند، بيشترين خطر ابتلا به تب روماتيسمي و بيماري روماتيسم قلبي دارند.
علائم روماتيسم قلب
وقوع به موقع عفونت تازه استرپ يا تب روماتيسمي براي تشخيص بيماري روماتيسم قلبي مهم است. علائم تب روماتيسمي در افراد مختلف متفاوت است و به طور معمول ۱ تا ۶ هفته پس از يك دوره گلوي استرپ شروع ميشود. در بعضي موارد، عفونت ممكن است خيلي خفيف باشد و بدين ترتيب قابل تشخيص نباشد، يا ممكن است تا زماني كه فرد به پزشك مراجعه كند، از بين برود.
اينها رايج ترين علائم تب روماتيسمي است:
تب؛
مفاصل متورم، حساس، قرمز و بسيار دردناك (بخصوص زانوها و مچ پا)؛
بروز ندولها (تودههاي زير پوست)؛
جوشهاي قرمز، بزرگ، شبكه اي معمولاً روي قفسه سينه، پشت و شكم؛
تنگي نفس و ناراحتي در قفسه سينه؛
حركات كنترل نشده در بازوها، پاها يا عضلات صورت؛
ضعف.
علائم بيماري روماتيسم قلبي به ميزان آسيب دريچه بستگي دارند و ممكن است شامل موارد زير باشد:
تنگي نفس (مخصوصاً با فعاليت يا هنگام خوابيدن)؛
درد قفسه سينه؛
ورم.
تشخيص بيماري روماتيسم قلب
مبتلايان به بيماري روماتيسم قلبي يا به تازگي دچار عفونت استرپ بوده اند يا به آن مبتلا هستند. كشت باكتريهاي گلو يا آزمايش خون ميتواند براي بررسي عفونت استفاده شوند.
بيماراني كه اين مشكل را دارند ممكن است در طول معاينه روتين جسمي دچار لرزش يا سايش باشند و پزشك بتواند اين علائم را از طريق گوشي خود بشنود. لرزش به واسطه نشت خون در اطراف دريچه آسيب ديده ايجاد ميشود. سايش هنگامي ايجاد ميشود كه بافتهاي ملتهب قلب در برابر يكديگر جابجا يا ماليده شوند.
در كنار تاريخچه پزشكي كامل و معاينه فيزيكي، آزمايشاتي كه براي تشخيص بيماري روماتيسم قلبي استفاده ميشوند شامل موارد زير هستند:
اكوكارديوگرام (اكو). اين آزمايش از امواج صوتي براي بررسي محفظهها و دريچههاي قلب استفاده ميكند.
الكتروكارديوگرام (ECG). اين آزمايش، قدرت و زمان فعاليت الكتريكي قلب را ثبت ميكند. اين آزمايش ريتم غير طبيعي (آريتمي يا ديس ريتمي) را نشان ميدهد و بعضي اوقات ميتواند آسيب عضلات قلب را تشخيص دهد.
اشعه X قفسه سينه. اشعه ايكس ميتواند براي بررسي ريههاي شما به كار برده شود و ميزان بزرگي يا كوچكي قلب را مشخص نمايد.
MRI قلبي. اين يك آزمايش تصويربرداري است كه به عكس برداري دقيق از قلب ميپردازد. اين روش ممكن است براي بررسي دقيق تر دريچههاي قلب و ماهيچههاي قلب مورد استفاده قرار گيرد.
آزمايش خون. انواع مختلف آزمايش خون ميتوانند براي جستجوي عفونت و التهاب انجام شوند.
درمان روماتيسم قلبي
درمان تا حدود زيادي بستگي به ميزان آسيب به دريچههاي قلب دارد. در موارد شديد، درمان ممكن است شامل جراحي براي تعويض يا ترميم دريچه آسيب ديده از جمله جراحي دريچه ميترال باشد.
بهترين روش درماني، پيشگيري از وقوع تب روماتيسمي است. معمولاً آنتي بيوتيكها ميتوانند عفونتهاي استرپ را درمان كرده و مانع از گسترش تب روماتيسمي شوند. داروهاي ضد التهاب ممكن است براي كاهش التهاب و كاهش خطر آسيب قلبي استفاده شوند. براي مديريت نارسايي قلبي نيز ممكن است داروهاي ديگري لازم باشند.
در اغلب موارد براي درمان افرادي كه تب روماتيسمي داشته اند، براي جلوگيري از عفونتهاي مكرر و كاهش خطر آسيب بيشتر به قلب، آنتي بيوتيك روزانه يا ماهانه و يا حتي براي كل زندگي تجويز ميشود. براي كاهش التهاب نيز، آسپيرين، استروئيدها يا داروهاي غير استروئيدي ممكن است تجويز شوند.
عوارض بيماري روماتيسم قلبي چيست؟
برخي از عوارض بيماري روماتيسم قلبي عبارتند از:
نارسايي قلبي. اين مشكل ميتواند به دليل تنگي شديد يا نشتي زياد از دريچه قلب رخ دهد.
اندوكارديت باكتريايي. اين يك عفونت از پوشش داخلي قلب است و ممكن است هنگامي رخ دهد كه تب روماتيسمي به دريچههاي قلب آسيب رسانده باشد.
مشكلات بارداري و زايمان به دليل آسيب قلبي. زنان مبتلا به بيماري روماتيسم قلبي قبل از بارداري بايد در مورد وضعيت خود با پزشك صحبت كنند.
شكست دريچه قلب. اين يك موقعيت اورژانس پزشكي است كه در زمان وقوع، بايد براي جايگزيني يا ترميم دريچه قلب از طريق جراحي اقدام شود.
پيشگيري از روماتيسم قلب
با پيشگيري از عفونتهاي استرپ يا درمان به موقع آنها با كمك آنتي بيوتيكها، ميتوان از بيماري روماتيسم قلبي جلوگيري كرد. مهم است كه آنتي بيوتيكها را طبق تجويز مصرف و آنها را طبق دستورالعمل استفاده كنيد، حتي اگر بعد از چند روز احساس كنيد علائم بيماري كاهش پيدا كرده است.
چه زماني بايد پزشك خود يا مراكز درماني تماس بگيرم؟
اگر علائم شما بدتر شد يا علائم جديدي داشتيد، با متخصص قلب تماس بگيريد. دكتر سپيده پزشكي، از جمله بهترين متخصص قلب و عروق در شمال تهران است.
منبع:
دكتر سپيده پزشكي
متخصص قلب و عروق
فلوشيپ بيماريهاي مادرزادي قلب بالغين(FACHD) فلوشيپ (CMRI)از سوئيس عضو انجمن قلب و عروق آمريكا
برچسب: #روماتيسم-قلبي، #بيماري-قلبي، #علت-روماتيسم-قلبي،
ادامه مطلب