پزشکی و سلامتی

علائم پروستات بدخيم
خيلي از افراد مي‌پرسند، علائم پيشرفته سرطان پروستات كدام است؟ سرطان پروستات ممكن است گسترش يابد و تومورها را در اندام ها يا استخوان هاي اطراف ايجاد كند. اگر سرطان به ستون فقرات گسترش يابد، ممكن است روي اعصاب نخاعي فشار بياورد. 

برخي از علائم عمومي آن عبارتند از:

ضعف
خستگي
كاهش وزن
افزايش سطح PSA در خون
علائم سرطان پروستات اغلب از بيمار تا بيمار ديگر متفاوت است، اما مقدار Psa در سرطان پروستات افزايش مي‌يابد. در واقع رايج ترين علائم سرطان پروستات افزايش سطح PSA در خون است، و انجام تست هاي منظم و آزمايش PSA در اندازه گيري پيشرفت درمان و بررسي علائم مهم است. عود مجدد سرطان پروستات مهم است كه شما بايد علائم يا علائم جديد را به پزشك خود گزارش دهيد.

مشكلات ادراري
سرطان پروستات ممكن است در بسياري از مردان هيچ‌ گونه علامت خاصي نداشته باشد. در مواردي مشكل در دفع ادرار و وجود خون در ادرار از علا‌ئم آن است. به طور كلي منظور از مشكلات ادراري عبارتند از:

مشاهده خون در ادرار
جريان ادرار به صورت ضعيف يا تكه تكه (طوري كه تخليه ادرار نياز به زور زدن باشد)
تكرر ادرار
سوزش ادرار (شيوع كمتر)
ديگر علائم سرطان پروستات بدخيم  بر اساس محل گسترش و بزرگي غده عبارت‌اند از:

درد استخوان 
منظور درد در باسن، پا يا پاها مي‌باشد كه شايع است. اين درد استخواني است كه از بين نمي رود يا منجر به شكستگي مي شود. به اين علت كه گسترش سرطان در بافت‌ هاي استخوان، باعث درد و شكستگي استخوان مي‌ شود.

يرقان
گسترش سرطان در كبد موجب ورم شكمي، زردي پوست، زردي چشم‌ها يا به‌ اصطلاح يرقان مي‌ شود.

تنگي نفس
نفس‌ تنگي و درد در ناحيه قفسه سينه از علائم پيشرفت سرطان پروستات در ريه است.

ساير علائم عود سرطان پروستات
تورم در پاها يا ناحيه لگن
 تهوع
مشاهده خون در مني
 اختلال نعوظ جديد
درد و ناراحتي هنگام نشستن
چه كساني در معرض سرطان پروستات هستند
علت اصلي سرطان پروستات هنوز مشخص نيست، اما خطر ابتلا به اين نوع سرطان در آقايان، از 50 سالگي به بعد افزايش مي‌يابد. در برخي گروه‌ها از جمله مردان آفريقايي-آمريكايي و مرداني كه داراي نوعي جهش ژنتيكي خاص همچون BRCA1، BRCA2 و HOXB13 هستند، خطر پيشرفت سرطان پروستات بدخيم بسيار زياد است.

بسياري از مردان مبتلا به سرطان پروستات، هيچ‌ گونه سابقه خانوادگي براي اين بيماري ندارند. اما پدر و برادر مبتلا به اين بيماري، خطر ابتلا به اين بيماري را افزايش مي دهند.

تشخيص سرطان پروستات بدخيم 
چنانچه درگذشته به سرطان پروستات مبتلا بوده‌ايد حتي اگر روند درمانتان به پايان رسيده است، در صورت مشاهده هر گونه علامتي بايد به پزشك مراجعه كنيد.

تصوير برداري
براي تشخيص بازگشت و گسترش سرطان پروستات، پزشك به تجويز چند نمونه تصويربرداري مي‌پردازد كه شامل موارد زير مي‌شوند:

 اشعه ايكس (X-rays)

 سي‌تي‌اسكن (CT scans)

 اسكن اِم آر آي (MRI scans)

 اسكن پِت (PET scans)

 اسكن استخوان

گاهي ممكن است نيازي به هيچ‌كدام از موارد بالا نباشد. آزمايشات بالا بر اساس علائم و آزمايش فيزيكي براي بيمار تجويز مي‌ گردند.

هر گونه ناهنجاري موجود در تصاوير به معناي سرطان نيست و تجويز آزمايش‌ هاي ديگر براي تشخيص دقيق الزامي است. در صورت كشف توده، دستور توده برداري توسط پزشك تجويز خواهد شد.

آزمايش تكه‌ برداري
در آزمايش تكه‌ برداري قسمتي از بافت مشكوك توسط پزشك برداشته و هر گونه مورد مشكوك در مورد بافت برداشته‌ شده، توسط آزمايش پاتولوژي تشخيص داده مي‌شود. در صورت وجود سرطان پروستات نيز ميزان وخامت آن توسط اين آزمايش مشخص مي‌ گردد.

درمان سرطان پروستات بدخيم
سرطان پروستات قابل‌ درمان است اما هرچه بيماري بيشتر پيشرفت كرده باشد روند درمان سخت‌تر خواهد شد. درمان سرطان پروستات بدخيم به دو صورت درمان نقطه‌اي و سيستمي است. هر دو درمان در  بيشتر آقايان به‌ صورت هم‌ زمان استفاده مي شوند.

هورمون تراپي
هورمون تراپي با سركوب هورمون‌هاي مردانه مانع رشد سلول‌هاي سرطاني پروستات مي‌شود. موارد زير انواع مختلفي از هورمون تراپي هستند:

برداشتن بيضه
در اين روش بيضه‌ها كه محل توليد هورمون‌هاي جنسي مردانه هستند، از طريق عمل جراحي برداشته مي‌شوند.

لوتانيزه
در اين روش توليد تستوسترون درون بيضه، از طريق تزريق داروهايي كاهش مي يابد.

آنتيگونيست LHRH
 داروهايي هستند كه به‌سرعت موجب پايين آمدن سطح تستوسترون مي‌شوند. اين داروها به‌صورت ماهانه و به شكل تزريق زير جلدي مورد استفاده قرار مي گيرند.

كنترل‌كننده‌هاي CYP17
 همانند آنچه بيان شد موجب پايين آمدن سطح تستوسترون مي‌شوند و به‌صورت روزانه و به شكل قرص مصرف مي‌گردند. حساسيت، اختلالات جنسي و كم‌خوني، از عوارض مصرف اين داروها هستند.

براي مطالعه ادامه مطلب اينجا را كليك كنيد

دكتر حسين كرمي متخصص اورولوژي و پروستات در تهران

در درمان سرطان پروستات ، اغلب پزشكان مختلفي با يكديگر همكاري مي كنند تا يك برنامه درماني جامع كه مي تواند انواع مختلفي از درمان ها را شامل شود براي درمان سرطان تهيه كنند.

متخصصان درمان سرطان پروستات

تيم هاي مراقبت سرطان پروستات شامل انواعي از متخصصان مراقبت سلامت مانند متخصصان مراقبت تسكيني، دستياران پزشكي، پرستاران متخصص، پرستاران آنكولوژي، فعالان اجتماعي، داروساز ها، مشاورين، متخصصان تغذيه، فيزيوتراپ ها و غيره مي شوند.

توضيحات مرتبط با رايج ترين گزينه هاي درماني براي سرطان پروستات در پايين ليست شده اند. گزينه هاي درماني و توصيه ها به عوامل مختلفي از جمله نوع و سطح سرطان، عوارض جانبي احتمالي، ترجيحات بيمار و سلامت عمومي او بستگي دارند. برنامه درماني فرد ممكن است شامل درمان علائم و عوارض جانبي، به عنوان بخشي مهم از مراقبت سرطان باشد.

فرد بايد جهت يادگيري در ارتباط با گزينه هاي درماني زمان صرف كرده و در صورتي كه موردي براي او شفاف نيست سوال كند. او بايد در ارتباط با اهداف هر روش درماني، احتمال موثر بودن آن، مواردي كه مي توان از دريافت آن درمان انتظار داشت و عوارض جانبي دستگاه ادراري، روده اي، جنسي و هورموني كه ناشي از آن روش درماني هستند با پزشك خود مشورت كند.

همچنين، افراد بايد در ارتباط با تاثير هر كدام از گزينه هاي درماني مختلف بر عود كردن بيماري، زنده ماندن شخص و كيفيت زندگي با پزشك خود مشورت كند.

علاوه بر اين، موفقيت هر روند درماني اغلب بر مهارت و تبحر پزشك يا جراح بستگي دارد، بنابراين مهم است تا پزشكي توسط فرد انتخاب شود كه در درمان سرطان پروستات تجربه دارد.

از آنجايي كه اكثر سرطان هاي پروستات در مراحل اوليه (هنگامي كه به آرامي رشد مي كنند) كشف مي شوند، فرد نيازي به عجله در تصميم گيري در ارتباط با درمان ندارد.

مزايا و معايب روش هاي درمان سرطان پروستات

در طول اين زمان، مهم است كه فرد در ارتباط با خطرات و مزاياي همه گزينه هاي درماني و همچنين زمان شروع درمان با پزشك خود مشورت كند. اين موارد مي توانند مرحله فعلي سرطان را تعيين كند:

ثابت بودن يا افزايشي بودن سطوح PSA (پروتئيني مرتبط با سرطان پروستات)

انتشار يافتن يا نيافتن سرطان به استخوان

سابقه سلامتي فرد

هر گونه شرايط سلامتي كه فرد ممكن است به آن دچار باشد.

مراحل درمان سرطان پروستات

با اينكه توصيه هاي درماني به اين عوامل بستگي دارند اما اقداماتي عمومي براي سرطان پروستات در مراحل اوليه و محدود به يك ناحيه وجود دارند. گزينه هاي درماني براي سرطان هاي پيشرفته و منتشر شده (متاستازيك) پروستات متعاقبا در اين متن بيان مي شوند.

✅سرطان پروستات در مراحل اوليه (سطح يك تا سه):

سرطان پروستات در مراحل اوليه معمولا بسيار به آرامي پيشرفت كرده و مي تواند چند سال طول بكشد تا علامت يا مشكلي مرتبط با سلامتي براي فرد ايجاد كند.

البته اين در صورتي است كه سرطان بتواند علامتي ايجاد كند. در نتيجه اين وضعيت، ممكن است مراقبت فعال به فرد پيشنهاد شود. پرتو درماني (امواج خارجي و براكي تراپي) يا جراحي نيز مي توانند مانند آزمايشات باليني پيشنهاد شوند.

در مردان داراي نمره بالاي گليسون، سرطان مي تواند سريعتر رشد كند و بنا بر همين موضوع معمولا پروستاتكتومي راديكال و پرتو درماني مناسب مي باشند.

پزشك قبل از پيشنهاد دادن هرگونه روش درماني سن و وضعيت عمومي سلامت فرد را در نظر مي گيرد.

✅ سرطان پروستات با پيشرفت ناحيه اي (سطح ۳)

در بيماران مبتلا به تومور هاي بزرگ، درمان هاي موضعي مانند جراحي و پرتو درماني به احتمال كمتري سرطان را به تنهايي درمان مي كنند. اغلب يك جراحي به نام پروستاتكتومي راديكال صورت مي گيرد كه شامل برداشتن عقده هاي لنفاوي لگن نيز مي شود.

پزشكان سرطان هاي پروستات با پيشرفت ناحيه اي را قبل از جراحي به وسيله درمان سيستمي درمان نمي كنند. از جمله درمان هاي سيستمي درمان نئو ادجوان به وسيله محروميت از آندروژن و شيمي درماني نئو ادجوان هستند.

درمان سرطان پروستات با نئو ادجوان

درمان نئو ادجوان درماني است كه قبل از جراحي صورت مي گيرد. با اين حال، نئو ادجوان و درمان با محروميت از آندروژن به صورت همزمان، مراقبت استاندارد براي مرداني هستند كه جهت درمان سرطان پروستات با پيشرفت ناحيه اي تحت پرتو درماني قرار گرفته اند.

در صورتي كه خطر سرطان بالا باشد، معمولا درمان با محروميت از آندروژن به مدت ۳۶ ماه به بيمار داده مي شود. همچنين مدت زمان ۲۴ ماه به عنوان حداقل زمان لازم جهت كنترل كافي اين بيماري به طور گسترده پذيرفته شده است.

پرتو درماني ادجوان، درماني است كه پس از عمل پروستاتكتومي راديكال براي بيمار انجام مي شود. اين روش، مراقبتي استاندارد براي مراقبت از مردان مبتلا به گسترش فرا پروستاتي (pT3a يا pT3b)، بدون در نظر گرفتن نمره گليسون و وضعيت حاشيه اي مثبت يا منفي آن تومور مي باشد.

مثبت بودن حاشيه به اين معناست كه سلول هايي سرطاني در حاشيه هاي بافتي كه از اطراف پروستات به وسيله جراحي برداشته شده است وجود دارند.

با اين حال، داشتن وضعيت مثبت حاشيه اي الزاما به معناي به جاي ماندن سرطان پس از عمل جراحي نمي باشد. قابل توجه بودن اين يافته ها بايد توسط يك پزشك بررسي شود.

نقش پرتو درماني ادجوان براي مرداني كه سرطان ميكروسكوپي در عقده هاي لنفاوي خود دارند هنوز تحت مطالعه است. براي مردان مسني كه انتظار داشتن عمر زيادي از آنها نمي رود و يا كساني كه به بيماري جدي تري مبتلا هستند، انتظار هوشيارانه مي تواند در نظر گرفته شود.

✅ مراقبت فعال و انتظار هوشيارانه

در صورتي كه سرطان در مراحل اوليه خود باشد (به آرامي رشد كند) و درمان آن مشكلات بيشتري از خود بيماري به وجود آورد پزشك ممكن است مراقبت فعال يا انتظار هوشيارانه را براي فرد در نظر گيرد.

مراقبت فعال: درمان هاي سرطان پروستات مي توانند سبب عوارضي جانبي از جمله اختلال نعوظ و بي اختياري شوند. اين دو عوارض به ترتيب به معناي نداشتن توانايي راست شدن آلت و حفظ آن و نداشتن توانايي كنترل جريان ادرار يا عملكرد روده اي مي باشند. اين روش هاي درماني براي سرطان پروستات مي توانند كيفيت زندگي يك مرد را به طور جدي تحت تاثير قرار دهد.

دكتر ولي پور

 متخصص اورولوژي در سعادت آباد

پروسه انجام بيوپسي پروستات

بيوپسي پروستات يك روش ساده و ده دقيقه اي است. پزشك يك سوزن را از طريق ديواره ركتوم به پروستات براي برداشتن سلول هاي آن براي آزمايش وارد مي كند . پزشكان معمولا نمونه ده نمونه از بخش هاي مختلف پروستات مي گيرند.

ايده چنين روشي مي تواند باعث نگراني مردان شود و به نظر دردناك برسد. اما بيوپسي معمولا باعث ناراحتي مختصر مي شود. ممكن است كمي خون در ادرار خود ببينيد كه مي تواند چندين هفته طول بكشد.

نمونه به آزمايشگاه فرستاده مي شود و زير ميكروسكوپ قرار مي گيرد. براي رسيدن به نتيجه سه روز طول مي كشد. اگر سرطان وجود داشته باشد، چيزي به نام نمره گليسون به آن داده مي شود. نمره بالاتر، بيشتر احتمال دارد كه سرطان سريعا گسترش يابد.

از آنجا كه ممكن است در بيوپسي بخش هاي سرطاني پروستات ديده نشود، گاهي اوقات تكرار بيوپسي لازم است .

گزينه هاي درمان

اگر شما و پزشكتان تصميم گرفتيد كه درمان لازم است، عمل جراحي براي برداشتن پروستات و بافت اطراف آن معمولا اگر سرطان گسترش نيافته باشد ، انجام مي شود .

ساير گزينه هاي درمان عبارتند از:

راديوتراپي

كرايوتراپي (با استفاده از دماي بسيار سرد براي فريز كردن سلول هاي سرطاني)

هورمون درماني

شيمي درماني

بعضي از مردان مبتلا به اين بيماري ممكن است نياز به «نظارت فعال» داشته باشند. كه به معني انجام آزمايشات منظم خون، معاينه ركتال و احتمالا بيوپسي براي مراقبت  است. اگر سرطان بدتر شود، با پزشك درباره گزينه هاي ديگر درمان صحبت كنيد

فرآيند

هنگامي كه پزشك تصميم به انجام بيوپسي يا نمونه برداري مي گيرد براي بيمار خود شرح داده كه اين بيوپسي، فرايندي ساده و ۱۰ دقيقه اي مي باشد. پزشك سوزني را از طريق ديواره مقعد به پروستات وارد كرده و سلول هايي از آن را براي آزمايش خارج مي كند. پزشكان معمولا نمونه هاي زيادي از بخش هاي مختلف پروستات خارج مي كنند. تصور چنين فرايندي مي تواند سبب ايجاد اضطراب در مردان شده و دردناك به نظر برسد.

اما بيوپسي پروستات معمولا سبب ناراحتي خفيفي مي شود. احتمال دارد مقداري خون در ادرار فرد پديدار شده و از مقعد او خونريزي خفيفي صورت گيرد.

همچنين، ممكن است در مني فرد نيز خون ديده شود. اين حالت ممكن است تا چند هفته طول بكشد. نمونه به آزمايشگاه فرستاده مي شود تا در زير ميكروسكوپ به آن نگاه شود. دريافت نتيجه آزمايشگاه در حدود ۳ روز طول مي كشد.

در صورتي كه سرطان وجود داشته باشد، به فرد چيزي به نام نمره گليسون داده مي شود. هر چه اين نمره بالا تر باشد، احتمال رشد و انتشار سريع آن در بدن بيشتر است. از آنجايي كه بيوپسي ها مي توانند نواحي سرطاني را جا انداخته باشند، گاهي اوقات براي كسب اطمينان، انجام مجدد آزمايش درخواست مي شود.

گزينه هاي درماني

اگر فرد و پزشك او به اين نتيجه برسند كه درمان ضروري است، در صورت پخش نشدن سرطان معمولا يك جراحي براي برداشتن پروستات و بافت هاي اطراف آن انجام مي شود. ديگر گزينه هاي درماني شامل موارد زير مي شوند:

#پرتو درماني

كرايو تراپي (استفاده از دماهاي بسيار پايين براي منجمد كردن سلول هاي سرطاني)

#هورمون درماني

#شيمي درماني

برخي مردان مبتلا به اين بيماري تنها به محافظت فعال نياز دارند. اين به معني انجام متداول آزمايش هاي خون، معاينه هاي مقعدي و احتمالا نمونه برداري براي تحت نظر داشتن وضعيت مي باشد. در صورتي كه سرطان بدتر شود، ممكن است انتخاب گزينه هاي درماني به عهده پزشك باشد.

دكتر رضا ولي پور

متخصص اورولوژي در شهرك غرب