پزشکی و سلامتی

اسکن هسته‌ای قلب یک روش تصویر برداری است که نشان می دهد آیا توزیع خون به عضله قلب شما به خوبی صورت می گیرد یا خیر و همچنین آیا عضله ی قلب شما به خوبی پمپاژ می کند یا خیر؟

به طور مثال، بعد از سکته ی قلبی (حمله ی قلبی) ممکن است از این تست جهت بررسی میزان تخریب عضله ی قلب استفاده شود.

این تست معمولا در دو فاز استراحت و ورزش انجام می شود. در این تست از مقادیر کم رادیواکتیو تحت عنوان رادیوتریسر یا ماده نشان دار شده استفاده می شود. این ماده از طریق جریان خون به عضله قلب رسیده و توسط بافت سالم عضله قلب جذب می شود. در تصاویر به دست آمده از اسکن قسمت هایی از قلب که ماده رادیواکتیو را  جذب کرده اند، در مقایسه با قسمت هایی که آسیب دیده اند و یا جریان خون مناسبی ندارند و لذا ماده رادیو اکتیو را جذب نکرده اند، ظاهر متفاوتی خواهند داشت.

به قسمت هایی که ماده رادیواکتیو را برداشت نکرده اند، نقاط سرد یا نقص برداشت نیز می گویند.

در فاز استرس این تست جریان خون عضله ی قلب شما وقتی قلب تحت استرس قرار گرفته است، بررسی می شود.

معمولا جهت ایجاد استرس در قلب از ورزش استفاده می شود. ولیکن اگر شما توانایی ورزش کردن را ندارید، می توان از طریق داروهایی که ضربان قلب را بالا می برند، یا منجر به گشاد شدن عروق می شوند، به قلب استرس وارد کرد.

بعد از ترزیق ماده رادیواکتیو از دوربین های مخصوصی جهت تصویربرداری استفاده می شود که این دوربین ها توانایی ارزیابی انرژی مواد رادیواکتیو از خارج از بدن را دارند. این دوربین ها تصاویری در تصاویر در حین استرس و همچنین در حال استراحت از قلب گرفته و تصاویر به دست آمده با هم مقایسه می شوند.

چرا ممکن است من نیاز به انجام اسکن هسته ای داشته باشم؟
در صورت وجود درد قفسه ی سینه
جهت تشخیص بیماری عروق کرونر (تنگ شدگی خون رسان عروق قلب)
بعد از سکته ی قلبی جهت ارزیابی میزان آسیب قلب
جهت ارزیابی میزان جریان خون عضله ی قلب بعد انجام عمل باز یا تعبیه ی استنت
جهت ارزیابی وجود بافت زنده در عضله ی قلب قبل از تصمیم گیری به باز کردن عروق توسط عمل باز یا آنژیوپلاستی در افرادی که قبلا دچار سکته های وسیع قلبی شده باشند.
بررسی وجود بافت آسیب دیده در عضله ی قلب به دلایلی غیر از بیماری عروق کرونر.
خطرات اسکن هسته ای قلب چیست؟
– در حین ورزش در موارد نادر ممکن است به علت استرسی که به قلب از طریق ورزش وارد می شود نامنظمی قلبی ، درد سینه و حتی حمله ی قلبی رخ دهد.

– آنژیوکتی که وارد دست شما می شود، ممکن است کمی ایجاد درد کند و همچنین تزریق ماده رادیواکتیو ممکن است منجر به احساس ناخوشایندی در محل تزریق شود. واکنش های حساسیتی به ماده رادیواکتیو خیلی نادر است.

– اگر برای وارد کردن استرس به قلب از دارو استفاده شده باشد، ممکن است بیمار دچار سرگیجه، تهوع، لرز و یا تنگی نفس و یا درد سینه گذرا شود.

عواملی که می توانند در نتایج به دست آمده اختلال ایجاد کنند:
– استفاده از داروهای حاوی تئوفیلین.

– استفاده از کافئین طی ۴۸ ساعت قبل از انجام تست.

– استفاده از سیگار یا هرگونه تنباکو طی ۴۸ ساعت قبل از انجام تست.

– استفاده از داروهای قلبی که توانایی کاهش ضربان قلب را دارند یا نیترات ها که توانایی گشاد کردن عروق قلب را دارند.

– در صورتی که ضربان ساز قلبی دارید به پزشک خود اطلاع دهید.

دکتر مرعشی زاده متخصص قلب در تهران